AĞRININ DOĞAL GÜZELLİKLERİ

AĞRININ DOĞAL GÜZELLİKLERİ

Ağrı Dağı

Ağrı Dağı, bir doğa harikası olarak, jeolojik konumunun yanı sıra, kutsal kitaplarda yer alan Tufan’dan sonra Nuh'un gemisine ev sahipliği yaptığı inanışı dolayısıyla efsanevi kimliğiyle de ön plana çıkan bir dağdır. Volkanik bir dağ olan Ağrı Dağı bilindiği üzere ülkemizin en yüksek dağıdır. Ancak sanılanın aksine tek bir kütleden oluşmaz. Çevresi yaklaşık 130 kilometreyi bulan bu dağ 3000 metreden sonra ikiye ayrılır ve Büyük Ağrı ve Küçük Ağrı olarak adlandırılır. Büyük Ağrı'nın zirvesi ve krater kalıntısı geniş buzulların altındadır. Küçük Ağrı'nın ise buzul hareketleri ve erozyonlar sonucu krater çanağı yok olmuştur. Bu nedenle 3896 m yüksekliğinde olan Küçük Ağrı Dağı oldukça sivri bir yapıdadır.

Büyük Ağrı Zirvesi ise birbirine yakın iki ana zirve bloğundan oluşur. Güney ve batı yüzlerinde 4800 metreden itibaren daimi buzullar dağı kaplar. Dağın diğer yüzeylerinde ise buzullar daha da aşağılara kadar ilerlemektedir.

Gerek yerli gerekse yabancı tüm dağcılar arasında Ağrı Dağı'na solo kış çıkışı, dağcılar için büyük adrenalin kaynağı ve başarı sebebi olarak kabul görmektedir. Dağın coğrafi yapısı nedeniyle çok sert fırtınalara hedef olması ve hızla değişebilen hava koşulları nedeniyle, kış aylarında yapılacak bir solo tırmanış halen dağcıların önünde bir hedef olarak durmaktadır.2004 yılında 105bin 600 hektar alanda Milli Park ilan edilen Ağrı Dağı’na çıkışlar, izne tabi olan dağlar kapsamına alındı. İzinler, ekip sorumlusu ve profesyonel dağcının adını mutlaka belirtmek şartıyla, Ağrı Valiliği Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü’ne yapılacak yazılı başvuru ile bir gün içinde alınması mümkündür.

Balık Gölü

İlin kuzeyinde, Kars sınırındaki Sinek yaylasında alabalığı ile ünlü bir lav setti gölüdür. Gölün Suyu tatlı ve temizdir. Sazan balığı ve ünlü kırmızı pullu (kızıl alabalık) alabalığı vardır. Gölün çevresindeki buz gibi kaynaklar, Anadolu'nun en güzel sularıdır. Göl, doğal bir güzelliğe ve sade bir manzaraya sahiptir.Deniz seviyesinden 2241 m. yükseklikte bulunan Balık gölü, yurdumuzun en fazla yüksekte oluşmuş gölüdür. alanı 34 km2. olup, derinliği 100 m.yi aşmaktadır.Gölün güney kıyısında plaj sitesi ve turistik tesisler vardır.Balık gölüne kısa yol, Taşlıçay üzerinden çıkan 26 km.lik yoldur. Bu yolu, 60 km.lik Doğubeyazıt yolu tamamlar.

Meteor Çukuru

Doğubayazıt'ın 35 km. doğusunda. Küçük Ağrı' dağının eteğinin bittiği yerdedir, İran sınırına 2 km uzakta, Gürbulak sınır kapısı ile Sarıçavuş köyü arasındadır. 1892 yılında gökten düştüğü sanılan büyük bir parçanın meydana getirdiği çukur, dünyada büyüklük ve derinlik itibariyle Alakaskadakinden sonra ikinci büyük meteor çukurudur. Derinliği 60 m.yi ve çapı da 35 m.yi bulan söz konusu çukurun âdeta silindirik bir kuyu şeklinde olduğu dikkati çekiyor. Çukurun iç kenarlarının düzenli şekilde kesilmiş oluşu ve iç yüzeylerin kopma çizikleri taşıması, kuvvetli basınca bağlı bir deformasyon olduğunu ifade etmektedir.

Nuh'un Gemisi

Ağrı dağının güney karşısındaki 'Şürbahar (Telçeker) ile Üzengili (Meşar) köyleri arasında doğal bir anıttır. Aslında bu anıt, gemi biçimli bir şekil (siluet) dir. Türkiye - İran Transit yoluna 3,5 km. mesafededir.Nuh Tufanı sonucunda karaya oturan geminin burada kaldığı öne sürülmektedir. 1983 yılından itibaren kutsal geminin kalıntılarım burada arama çalışmaları hızlanmıştır.

Kaplıcalar

Dambat Çermiği ve Maden Suyu

Ağrı'ya 5 km. uzaklıktaki Yolluyazı (Dambat) köyünde. Murat nehri'nin kıyısındadır. Yerden fışkıran Su kükürtlüdür ve kaynak her yıl yer değiştirmektedir. Ayrıca kapalı bir yerde kalınca zehirleme yaptığından sabit bir havuz içine alınmamıştır. Yara, çıban, sivilce gibi deri hastalıkları ve romatizma için şifalıdır.

Diyadin Kaplıcaları

Diyadin îlçesi'nin 5 km. güneyindedir. Köprü, Yılanlı ve Davut çermikleri adlarını alan üç Sıcak kaynaktan oluşur. Kaplıcalar birbirlerine uzaktırlar. Davut ve Köprü çermiklerinin suları birbirine benzer. İçlerinde bikarbonat, kalsiyum, kükürt, Hidrojen, sülfür ve Karbondioksit bulunur. Yılanlı ve Davut çermiklerinin sularında az miktarda Magnezyum vardır. Her üç çermikten deri hastalıkları ile enfeksiyonlara bağlı romatizmal hastalıklarda yararlanılır.

Yılanlı Kaplıcası

Diğer kaplıcaların ortasında, merkezî bir yerdedir. En şifalı olduğu bilindiğinden, modern bir bina içine alınmıştır. Çermik tepesinin dibinde. Murat nehrinin kıyısındadır. Suyu alttan kaynar ve serindir; Sıcaklığı 370'yi geçmez. yıllar önce kaynağında yılan görüldüğü için "Yılanlı" adı verilmiştir.Buradaki binanın üstü ötekiler gibi açık değil, çatılıdır. Bina üç bölümden meydana gelmiştir. Havuzda biriken fazla Sular Murat'a akıtılır.Suyun yapısında; kalsiyum, bikarbonat, sülfür, karbondioksit olduğundan radyoaktivite etkisi fazladır. Romatizmaya, cilt, sinir, kadın ve iç hastalıklarına iyi gelir.

Davut Kaplıcası

Merkez kaplıca tesislerine 300 m. uzaktadır. Davut köyüne yakın ve bu köyden gelen Suyun kenarında olduğu için "Davut çermiği" adını almıştır. Soyun kaynağı havuz, havuz da bina içerisine alınmıştır. Üst kısmı açık olan bina, kadın ve erkekler için ikiye ayrılmıştır. Havuzda biriken ve kirlenen Su, bir kanalla dışarı akıtılır. Su bol minerallidir.Sıcaklığı 35° - 60° arasındadır. Kapalı ve Sulu yaralara, mide hastalıklarına, romatizmaya şifa verir.

Köprü Kaplıcası

Merkezî kaplıca tesislerinin 500 m. kuzey batısındadır. Yılanlı ve Davut çermiklerine göre en sert araziye sahip olan burasıdır. Bunun sebebi, çok sayıdaki kaynaktan çıkan suların Hava ile temasageçmesi sonucunda yapısındaki kireç, kükürt ve benzeri Maddelerin taşlaşarak üst üste birikmesidir. Köprü çermiği su sıcaklığı en fazla olanıdır. Su 30 m. açıkta aktıktan sonra bina içine alınmıştır. Havuz ve binası Davut çermiğinin aynısıdır. Sudaki Mineral oranı fazla ise de içilebilir niteliktedir.Sular traverten oluşturduğu için Peri bacalarını ve Denizli - Pamukkale'yi andırmaktadır.

Mağaralar

Buz Mağarası

Buzluk da denilen Buz mağarası. Küçük Ağrı dağının güney eteğinde. Hallaç koyunun 3 km. kuzey doğusundadır. Meteor çukuru ile aynı lav tüneli sistemi üzerindeki bu mağara doğal bir anıttır.Mağara 100 m. uzunluğunda, 8 m. derinliğinde elips biçimli bir çukurdur, içinde bazalt lavlar, kayalar ve bu kayaların üzerinde renk renk görünen temiz buz tabakaları, sarkıt ve dikitler vardır.

Mayaköy Günbuldu Mağaraları

Diyadin'in 15 km. güney batısındaki Günbuldu (Meya/Maya) köyündedir. Dik ve yüksek kayalara oyulmuş mağaralarda kiliseler, ibadet yerleri, kaya mezarı odaları vardır. Burası aynı zamanda eski bir yerleşim yeri, antik kenttir. Değişik inanç ve kültürlerin izleri görülmektedir.

Hamur Mağarası

Hamur İlçesi yakınında. Hamur deresi kıyısındadır. Mağara 100 kişiye alabilecek büyüklüktedir.

Hamur Deresi

Murat nehrinin Hamur ile Tutak arasında aktığı Hamur deresi, doğal güzelliklere sahiptir. Suların bazı yerlerde çağlayarak, bazı yerlerde durgun ve vadinin yapısına uygun biçimde kıvrılarak akması, yer yer görülen ağaçlıklar, bostanlar buraya ayrı bir çekicilik kazandırır. Hamur deresi; balık avlama, iyi bir piknik ve dinlenme yeridir.

Tendürek Dağı

Sönmüş, volkanik bir dağdır. Diyadin'in ve kaplıcaların güney doğusundadır. Dağın üzerinde Tandıra benzer sıcak çukurlar olduğundan böyle adlandırılmıştır. Doğal güzelliği ve kaynak sularının yanında, üzerinde buram buram duman (buhar) tüten sıcak su gözeleri de vardır. Sıcak ve soğuk kaynak suyu boldur. Murat nehrinin ilk çıkış yeri buradır.Tendürek dağının sıcak suları minerallidir. Dağın tepesinde, (içinde su aygırları olduğu söylenen) krater bir Göl oluşmuştur. Yazın yayla olarak kullanılır. Havası ve yeşilliği insana ferahlık verir. Av hayvanlarının da olduğu Tendürek'te ilkbaharda çok mantar yetişir.

Sinek ve Aladağ Yaylaları

İlkbahar sonu karlar erimeye başlayınca, yaylalar hayat ve canlılık kazanır. Renk renk çiçekler, göçmen kuşların cıvıltıları ve yemyeşil kırlara yayılan sürüler, doyulmaz bir tabiat güzelliği oluştururlar. Buz gibi kaynak sular, serin ve temiz hava bu yaylalarda hep vardır. Yaylalar yeşilliğim ve tazeliğini ağustos ortalarına kadar korurlar.Yaylaların gidilebilecek her yerine Devletçe yol yapılmıştır.

Kudret Köprüsü (Murat Nehri Doğal Köprüsü)

Köprü çermiğinin bitişiğindedir. Zaten bu çermiğin adı da buradan gelir. Murat nehri buradaki toprak ve kaya yığınını sökemediğinden altını delmiş, açtığı tünelden akmıştır. Dünyada benzeri olmayan bu köprü, 30 m. yükseklik, 30 m. genişliktedir. Aradaki 150 m. boşluktan sonra ikinci doğal köprü yer almaktadır.

***Kaynak:https://www.geziharitam.com/iller/agri/gezi/dogal.html